ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Εγκλημα και κοροϊδία το σχέδιο της κυβέρνησης

Πάει ένα βήμα πιο πέρα τον αντιασφαλιστικό νόμο 3863/2010, μειώνει παραπέρα παλιές και νέες συντάξεις και ρίχνει στο καναβάτσο τη νέα γενιά

Νέο σαρωτικό χτύπημα στην Κοινωνική Ασφάλιση επιδιώκει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για λογαριασμό του κεφαλαίου, με το σχέδιο που παρουσίασε χτες ο υπουργός Εργασίας στα κόμματα και αναμένεται άμεσα να σταλεί στο «κουαρτέτο».

Πρόκειται για πρόταση - Προκρούστη των ασφαλιστικών δικαιωμάτων όλων των ασφαλισμένων, όλων των Ταμείων και γενεών, καθώς τσακίζει στην κυριολεξία όχι μόνο τους εν ενεργεία ασφαλισμένους, αλλά και τους ήδη συνταξιούχους, ενώ καταδικάζει στη φτώχεια τις νέες γενιές που σήμερα εργάζονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και με γλίσχρα μεροκάματα.

Η αντιλαϊκή πρόταση της κυβέρνησης δεν σημαίνει ότι θα είναι και αυτό που θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή. Μεσολαβεί η συζήτηση με τους «θεσμούς» - δανειστές, με κρίσιμες παραμέτρους να είναι ανοιχτές, καθώς δεν αποκλείεται η «εθνική σύνταξη» να δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, ενώ ανοιχτό παραμένει και το ζήτημα της αύξησης των αναγκαίων ημερών ασφάλισης από τις 4.500 ημέρες Ασφάλισης στις 6.000.

Σε κάθε περίπτωση, παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι δεν θα γίνουν νέες μειώσεις στις υπάρχουσες συντάξεις, οι κύριες συντάξεις θα περικοπούν μέσω του επανυπολογισμού τους, αφού πλέον θα ισχύουν ενιαίοι κανόνες για παλιούς, νέους και μελλοντικούς συνταξιούχους. Αντίστοιχα, οι επικουρικές συντάξεις σε μια πορεία θα εξαφανισθούν.

Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ μονιμοποιεί, αλλά και νομιμοποιεί όλες τις μέχρι τώρα αυθαίρετες περικοπές που είχαν επιβάλει οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Γίνεται συνεπής εκτελεστής της αντιασφαλιστικής διαθήκης τους και ακόμα καλύτερος μαθητής, όταν πρόκειται να χτυπήσει τα ασφαλιστικά δικαιώματα.

Κοροϊδία στο τετράγωνο

Μπροστά σ' αυτήν την πραγματικότητα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ελιχθεί, για να μετριάσει τις αντιδράσεις. Γι' αυτό μεταθέτει στο τέλος του 2018 την ονομαστική μείωση των συντάξεων που παίρνουν οι σημερινοί συνταξιούχοι. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο προβλέπει ότι:

• Αν μετά τον επανυπολογισμό των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων προκύψει μείωση κάτω ακόμα και από τα σημερινά άθλια επίπεδα, η σύνταξη θα συνεχίσει να αποδίδεται στο σημερινό της ύψος, το οποίο να σημειωθεί ότι είναι μειωμένο κατά 40% σε σχέση με το 2009. Η κυβέρνηση ονομάζει αυτό το τρικ «προσωπική διαφορά», η οποία όμως παύει σταδιακά να υπάρχει μετά το 2018, οπότε οι μειώσεις που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό θα ενσωματωθούν κανονικά στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις.

Παράδειγμα: Αν ένας παλιός συνταξιούχος παίρνει σήμερα 800 ευρώ σύνταξη και με τον επανυπολογισμό προκύπτει σύνταξη 700 ευρώ, θα συνεχίσει να παίρνει τα 800 μέχρι και το 2018. Από εκεί και πέρα, η σύνταξη θα προσαρμόζεται σταδιακά στα 700.

• Επίσης, αν οι νέες συντάξεις που θα δοθούν την τριετία 2016 - 2018 είναι μικρότερες από αυτές που δίνει το ισχύον σύστημα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20%, η κυβέρνηση «κάνει σκόντο» και βάσει του σχεδίου της δεσμεύεται να καταβάλλει μέρος αυτής της διαφοράς ως «προσωπική διαφορά», μέχρι και το 2018. Με αυτόν τον τρόπο πάει να «μαλακώσει» τις μεγάλες μειώσεις που συνεπάγεται για τους νέους συνταξιούχους το νέο σύστημα. Μετά το 2018, η σύνταξη θα δίνεται στα επίπεδα που προβλέπει ο νέος δυσμενέστερος υπολογισμός.

Παράδειγμα: Ας υποθέσουμε ότι ένας ασφαλισμένος θα βγει στη σύνταξη μέσα στο 2016. Αν με το παλιό σύστημα δικαιούνταν σύνταξη 1.000 ευρώ και με το νέο 800, τότε μέχρι και το 2018 θα παίρνει 900 (το μισό της διαφοράς του 20%). Από εκεί και πέρα, η σύνταξή του θα προσαρμοστεί στα 800. Ανάλογα «τρικ» με μικρότερη όμως «προσωπική διαφορά» προβλέπονται για όσους βγουν στη σύνταξη το 2017 και το 2018.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού

Ραχοκοκαλιά του κυβερνητικού σχεδίου είναι ο αντιασφαλιστικός νόμος 3863/2010 (Λοβέρδου - Κουτρουμάνη), ο οποίος γίνεται τώρα ακόμα χειρότερος. Επαναδιατυπώνεται το «σπάσιμο» της κύριας σύνταξης σε δύο τμήματα, στη λεγόμενη «ανταποδοτική σύνταξη», που θα προέρχεται από τις εισφορές των εργαζομένων και στην «εθνική», που θα προέρχεται από την κρατική χρηματοδότηση και ισούται με 384 ευρώ.

Ομως, το άθροισμα των δύο αυτών τμημάτων οδηγεί σε πολύ μικρότερες συντάξεις από αυτές που προέκυπταν με το παλιότερο σύστημα, για δυο λόγους:

• Πρώτον, επειδή τα ποσοστά αναπλήρωσης στην κυβερνητική πρόταση «βυθίζονται» στο 38,68% για τα 35 χρόνια Ασφάλισης.
• Δεύτερο, επειδή τα ποσοστά αυτά θα υπολογίζονται και σε πολύ μικρότερο συντάξιμο μισθό, αφού αυτός πλέον θα είναι ο μέσος μισθός ολόκληρου του εργάσιμου βίου και όχι της τελευταίας πενταετίας (π.χ. ΙΚΑ) που ίσχυε πριν.

Ας το δούμε με ένα παράδειγμα: Με το παλιό σύστημα, ένας μισθωτός που είχε 10.500 ημέρες Ασφάλισης (35ετία), με μισθό την τελευταία πενταετία γύρω στα 1.500 ευρώ, το ποσοστό αναπλήρωσης ήταν 70% και η αποδιδόμενη σύνταξη 1.040 ευρώ. Με το νέο σύστημα, επειδή πλέον θα υπολογίζονται οι μισθοί όλου του εργάσιμου βίου και όχι της τελευταίας μόνο πενταετίας, ο συντάξιμος μισθός του εργαζόμενου θα είναι μόλις 1.026 ευρώ. Το ποσοστό αναπλήρωσης από το 70%, με βάση την κυβερνητική πρόταση θα είναι για τα 35 χρόνια Ασφάλισης, μόλις 38,68%! Ετσι το ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι μόλις 396 ευρώ.

Η προσθήκη σε αυτό το ποσό της «εθνικής» σύνταξης των 384 ευρώ, οδηγεί σε τελικό ποσό σύνταξης στα 780 ευρώ! Δηλαδή, η σύνταξη που βγαίνει με το νέο σύστημα είναι μειωμένη κατά 25%! Σημειώνεται ότι με βάση το νόμο 3863/2010, για τον ίδιο εργαζόμενο, η ανταποδοτική σύνταξη θα ήταν 470 ευρώ (ποσοστό αναπλήρωσης 45,85%) και η «εθνική» είχε οριστεί στα 360 ευρώ. Δηλαδή, η συνολική σύνταξη - στην πλήρη ωρίμανση του συστήματος - θα ήταν μόλις 830 ευρώ και σε σχέση με το παλαιό σύστημα 20% μικρότερη. Ετσι και τα δύο νέα συστήματα οδηγούν σε πολύ μικρότερες συντάξεις.

Κόλαφος για τη νέα γενιά και για συντάξεις αναπηρίας

Βέβαια, αυτά τα επίπεδα συντάξεων προκύπτουν σε εργαζόμενους με 35 χρόνια Ασφάλισης. Η εικόνα γίνεται ακόμα χειρότερη σε εργαζόμενους που δεν θα μπορούν να εξασφαλίζουν αυτά τα ένσημα. Ειδικά για τις νέες γενιές, που εργάζονται σε συνθήκες «ευελιξίας», το τμήμα της «ανταποδοτικής σύνταξης» θα είναι μηδαμινό. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην περίπτωση 15ετίας, το ποσοστό αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης θα είναι μόλις 12% και σε έναν συντάξιμο μισθό των 1.000 ευρώ, το ανταποδοτικό τμήμα θα ανέρχεται μόλις στα 120 ευρώ!

Οι κατασκευαστές του νέου αντιλαϊκού συστήματος ισχυρίζονται ότι σε αυτές τις περιπτώσεις των εξευτελιστικών ανταποδοτικών συντάξεων θα «σώζει» την κατάσταση η προθήκη της «εθνικής» σύνταξης των 384 ευρώ. Ομως η λεγόμενη «εθνική σύνταξη» και στα δύο συστήματα (στον 3863/2010 και στην πρόταση της κυβέρνησης) δίνονταν και θα δίνεται μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ετσι, στην πρόταση της κυβέρνησης, η «εθνική σύνταξη» δεν θα δίνεται ολόκληρη, αν ο δικαιούχος δεν έχει τουλάχιστον 40 χρόνια παραμονής στη χώρα μας. Θα είναι επίσης μειωμένη στην περίπτωση αναπηρίας, ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας του δικαιούχου, θα μειώνεται στην περίπτωση των «πρόωρων» συνταξιοδοτήσεων, όπως και στις περιπτώσεις δικαιώματος λόγω θανάτου, αλλά και διπλής σύνταξης.

Αυτό σημαίνει ότι στις περιπτώσεις αναπηρίας - που μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε - ο ασφαλισμένος που χάνει την ικανότητα προς εργασία θα μένει «επί ξύλου κρεμάμενος». Σε τέτοιες οδυνηρές καταστάσεις θα βρεθούν οι ασφαλισμένοι με δεδομένο ότι το νέο σύστημα δεν προβλέπει ούτε κατώτερα όρια συντάξεων.

Σφαγή σε ΕΚΑΣ - εφάπαξ - παροχές Ταμείων

Ταυτόχρονα, μαζί με τον επανυπολογισμό των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων, η κυβέρνηση προχωρά και στη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ. Μετά το 2019 δεν θα καταβάλλεται σε κανέναν συνταξιούχο και συνολικά οι χαμηλοσυνταξιούχοι χάνουν περίπου 1 δισ. ευρω σε ετήσια βάση.

Οσον αφορά την οργανωτική δομή, η κυβέρνηση προχωρά στη δημιουργία ενός υπερ-Ταμείου όπου υπάγονται όλα τα Ταμεία κύριων συντάξεων, μαζί με τα ταμεία Πρόνοιας που απέδιδαν τα εφάπαξ τα οποία και αυτά θα μειωθούν. Ταυτόχρονα, στο ίδιο Ταμείο υπάγονται και τα Ταμεία και οι κλάδοι που δίνουν παροχές σε χρήμα λόγω ασθένειας ή άλλα βοηθήματα.

Εννοείται ότι μέσω αυτής της τεχνητής ενοποίησης - μαμούθ, πέραν των προβλημάτων λειτουργικότητας, το κύριο είναι ότι θα επιδιωχθεί η αποψίλωση όλων των παροχών προς τους ασφαλισμένους που έδιναν μέχρι τώρα τα Ταμεία, με τη δημιουργία νέων κανονισμών παροχών.